Betreft: uitnodiging voor het Parlement van de Dingen

Geachte alle Dingen,

Beste Planten en Dieren; Beste Dingen die de Mensheid bedreigen; Beste Dingen die de Mensheid bedreigt, Lieve 99,99999999999999999999999999999999999999999999 %

Welkom.

Wij mensen vertellen verhalen aan onze kinderen. We willen onze vrienden, neefjes, nichtjes en kleinkinderen de goede verhalen vertellen, de eerlijke en hoopvolle verhalen. We verzinnen Geld, God, Google en al die andere ideeën waaruit we dan geloof, hoop en kracht putten, tijdens de onzekere en korte levens die ons gegund zijn. Met tempels, kathedralen en wolkenkrabbers vieren we ons bestaan, en het verhaal dat vandaag in de mode is.

Vandaag is het humanisme een populair verhaal. Het heeft het menselijke leven heilig verklaard. En elk mens heeft de opdracht die heiligheid maximaal te eren. Een tempel voor iedereen. Offers voor ons allen. Geluk op aarde. Zelfverbetering. Identiteit. Ervaringen. Reizen. Spullen. Eeuwenlang vertelden we elkaar verhalen over matiging. Die rem is er tegenwoordig behoorlijk vanaf. Sommigen van U zal dat niet zijn ontgaan.

In veel van onze verzinsels is het alsof de mens de natuur regisseert. Wij doen alsof er een strikt onderscheid is tussen mens en natuur, wat natuurlijk betwistbaar is. Onze lichamen bestaan uit koolstof, zuurstof, microben, stikstof, calcium en tal van andere elementen die we met velen van U delen. Het is een open deur: wij zijn samen met U natuur. Wij staan in tal van complexe relaties met elkaar.

Vanwege die relaties zien we drie noodzaken tot gesprek. En ja, dat voelt ook dwaas en ongemakkelijk: we kennen uw taal niet. We praten vooral tegen onszelf. Maar toch, het is het slimste en mooiste dat we nu kunnen doen. Dus. Fijn dat U luistert. Daar gaan we!

De eerste noodzaak om met U het politieke gesprek te voeren, laat zich zo samenvatten: Wij, mensen, willen ook in de toekomst blijven leven, kijken, liefhebben, eten, en drinken. U kent dit refrein: op dit moment verbruiken de 8 miljard mensen zoveel dieren en dingen dat er een kans bestaat dat deze ene aarde uitgeput raakt. We eten en bouwen alsof we twee aardbollen hebben, in plaats van één. Dan heb je in onze mensenwereld alarmisten, doemdenkers, eco-modernisten, tech-optimisten en tal van andere types, die heel pessimistisch of juist heel optimistisch naar de toekomst kijken. Tegelijkertijd is er een overtuigende wetenschappelijke consensus over de gevolgen van CO2 uitstoot: er is een aanzienlijke kans dat het de komende 100 jaar onaangenaam warm gaat worden, met gevolgen die niemand nu adequaat kan voorspellen.

Het is voor de mensheid onzinnig om te gokken dat het wel goed komt met de temperatuurstijging en uitputting van voedsel- en ecosystemen. We moeten veranderen. Maar: klimaatverandering is een hyperprobleem dat we met ons huidige humanistische en liberale denkframe en politiek van natiestaten niet aankunnen. We hebben een upgrade van ons denken nodig. De mens heeft zichzelf heilig verklaard en daarmee hebben we onze relatie met U verwaarloosd. Daarover willen we met u in gesprek.

Dan zien we een tweede noodzaak tot gesprek.

Want er is iets anders gaande. De techniek en biowetenschap morrelen aan ons besef van het ‘zelf’, en daarmee aan ons mensbeeld. Sommige economen voorspellen dat mensen zonder upgrades vroeg of laat geen enkel nut meer hebben. Het menselijke, en dierlijke leven – samengevat als organisch leven – wordt geconfronteerd met de revolutie van de techniek. Dit roept vragen op die voor ons allemaal relevant zijn: wat is leven? wat is dierlijk leven? wat is menselijk leven? wat is niet-organisch leven?

Over die vragen willen we met U in gesprek

Dan, de derde en laatste noodzaak tot gesprek. Die laat zich als volgt samenvatten: Het verdriet van het niet-menselijke leven

Allereerst: het is vaak een vuige en ruige boel om aarde. Iedereen eet iedereen op en er is nu eenmaal een voedselpiramide waar iemand bovenaan moet staan. Dat gezegd hebbende: wij, als mensheid, vernietigen wel heel veel ander leven. Daarover willen we met u in gesprek.

Dan tot slot, de vorm waarmee, en ruimte waarin, we met U het gesprek zoeken.

Allereerst:

Wij mensen beoordelen onszelf graag met meetlatten die we zelf uitgevonden hebben: beter dan u spreken we de menselijke taal; beter dan u beheersen we de kunst gereedschap te maken; beter dan u kennen wij de wetten en het recht; beter dan u verstaan we de kunst verhalen te verzinnen waar we met miljoenen of miljarden achteraan lopen.

Maar:

Als wij een gesprek met U willen voeren, hebben we andere meetlatten nodig. We zullen elkaars notie van tijd moeten leren kennen. Wij willen onze complexe en wederkerige relatie met U, gaan erkennen in onze politieke taal, bewustzijn en parlementaire rituelen. Daartoe nodigen we u uit in het Parlement van de Dingen. Samen zijn wij publiek en vertegenwoordigers: een verzameling van menselijke en niet-menselijke actoren die een hybride netwerk van relaties vormen.

Alles en iedereen is welkom. Dingen, Planten, Dieren, Deskundigen, Mensen, Burgers, Politici., Animisten, Nihilisten, Humanisten, Post-humanisten, Techno-humanisten, Data-isten: Kom binnen! Wees welkom! We zullen de wereld bespreken. We zullen ruzie maken, vuige deals smeden en elkaar in de armen vallen. Ik quote hier Bruno Latour, geestelijk vader van het Parlement van de Dingen:

“Laat een van de vertegenwoordigers spreken over het gat in de ozonlaag. Laat een ander de chemische industrie en Monsanto vertegenwoordigen, een derde de werknemers in die industrie, een ander de meteorologie van de poolstreken. Zolang ze maar allemaal over hetzelfde praten, namelijk [..] een hybride netwerk dat zich uitstrekt van mijn ijskast tot Antartica, via de chemie, het recht, de Staat, de economie en de satellieten.”

Zeer geachte dingen, Laten we samen politiek bedrijven, met maar ook voorbij de mens. Voel U thuis in deze ruimte, onze nieuwe publieke ruimte, waarin wij onze menselijke wetenschap, poëzie, en politiek met u willen delen. Wees meer dan welkom in het Parlement van de Dingen

Vandaag, morgen en tot in de eeuwigheid. Dank voor uw aandacht.

Thijs Middeldorp, griffier van het Parlement van de Dingen.

(uitgesproken in Stadsschouwburg Amsterdam, tijdens Holland Festival, 4 juni 2017)